Geleneksel Ürünlerde Tüm Katkı Maddelerinin Kullanımı Yasaklandı

Gıda Yüksek Mühendisi Emine Tanrıkulu, Geleneksel Ürünlerde Tüm Katkı Maddelerinin Kullanımı Yasaklandığını açıkladı. Tanrıkulu açıklamasında;

Teknolojinin ilerlemesi, sanayileşmenin artmasıyla birlikte işlenmiş gıda üretimi de artmaktadır. Günümüzde besinlerin, üretim ve tüketim aşamalarında gıda katkı maddelerinin kullanımını zorunlu hale getirdiği hepimiz tarafından artık biliniyor. Paketlenmiş gıdalar gün boyunca birçok aile tarafından kullanılmaktadır. Gıdaların görünüm ve lezzetlerini toplumun arzu ettiği duruma getirmek, bozulmalarını önleyerek daha uzun süre saklanabilmelerini sağlamak amacı ile gıdalara çeşitli kimyasal bileşikler katılması düşünülmüş ve uygulamaya konulmuştur. Tüketime sunulmadan önce bilinçli olarak teknolojik amaçlarla gıdalara eklenen bu maddelere gıda katkı maddeleri denilir.
Doğal olarak tüketilmeyen, içerisinde katkı maddesi bulunan gıdaların yararlarının yanı sıra doğru ve yönetmelikte belirtilen standartlara uygun olmayan şekilde kullanılmasından dolayı zararları da vardır.
Diğer yandan, gıda katkı maddeleri içeren besinlerin sürekli tüketimi ile sağlık sorunlarının ortaya çıkması da halk sağlığını ilgilendiren bir konu olmuştur.
Burada önemli olan bu maddeleri yasaların belirlediği şekilde ve miktarda kullanılmasını sağlayarak tehlikeleri olabildiğince minimuma indirmektir.
Her türlü Gıda Katkı Maddesi üretimden tüketime kadar olan aşamalarında Bakanlığın hazırladığı tüzük ve yönetmeliklere uyulmalı; bu şekilde tüketime sağlıklı gıdalar sunulmalıdır.
Tarım ve Orman Bakanlığının, Türk Gıda Kodeksi Gıda Katkı Maddeleri Yönetmeliği Resmi Gazete'nin mükerrer sayısında yayımlanarak güncellendi.
AB mevzuatına uyum çerçevesinde hazırlanan yönetmelikle gıdalarda kullanılmasına izin verilen katkı maddelerinin listesi, kullanım koşulları ve etiketleme kuralları belirlendi.
Buna göre, Türkiye'de üretilen bazı ürünler ve bunlarda kullanılması yasaklanan gıda katkı maddeleri başlıklı ekim kapsamı genişletilerek, kaymak, tahin, baklava, köme, pestil, bastık, cevizli sucuk ve benzeri geleneksel ürünlerde tüm katkı maddelerinin kullanımı yasaklandı.
Renklendirici olarak bilinen titanyum dioksitin kullanımı da yasaklanırken, 1 Nisan 2024 tarihinden itibaren bu katkı maddesiyle gıda üretilemeyecek.
Yumuşak taze peynirler dışındaki olgunlaştırılmamış peynirlerde, yönetmelik Grup 1'de yer alan katkı maddeleri (kalsiyum klorür hariç), fosforik asit-fosfatlar ve polifosfatlar kullanılamayacak.
Döner ve kanatlı dönerde (çiğ halde/hazırlanmış et karışımı) kıvam artırıcı fonksiyonu ve su tutma özelliği olan bazı E kodlu katkı maddeleri yer alamayacak.
Fermente sucuklarda emülgatörler, ısıl işlem görmüş et ürünlerinde de kıvam artırıcı fonksiyonu ve su tutma özelliği olan E427 (Cassia gum, Sinameki gam) kodlu katkı maddesinin kullanımı yasaklandı.
Pastırmanın kaplamasında ve yöresel helvalarda (peynir, saray, çekme, tahin, yaz helvaları ve benzeri) renklendirici kullanılamayacak.
Gıda işletmecilerinin yönetmelik hükümlerine 1 Nisan 2024 tarihine kadar uyum sağlamaları gerekiyor.
Öte yandan, 30 Haziran 2013 tarihli Türk Gıda Kodeksi Gıda Katkı Maddeleri Yönetmeliği yürürlükten kaldırıldı.

Gıda Yüksek Mühendisi

Emine TANRIKULU