Tarım BAĞ-KUR primlerini ödemek imkânsız hale geldi

Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, yaptığı görüntülü basın açıklamasında tarım BAĞ-KUR primlerinin düşürülmesini talep etti. Çiftçilerin 2022 yılında 2 bin 158 lira 08 kuruş olan tarım BAĞ-KUR primlerinin 2023 yılında 3 bin 452 lira 76 kuruş olduğunu ifade eden Bayraktar, konuşmasına şöyle devam etti:
“Hazine teşvik indirimi ile 2 bin 952 lira 36 kuruş olan bu tutarı çiftçilerimizin ödeme imkânı bulunmuyor. Yüzde 60 oranında gerçekleşen prim artışına kolaylık sağlanmalı, prim ödeme gün sayısı 15 güne indirilmelidir.
Çiftçilerimizin tarım BAĞ-KUR primlerine uygulanan yüzde 5 oranındaki Hazine teşvik indirimi Ocak ayında açıklanan enflasyon oranı göz önüne alınarak makul bir düzeye yükseltilmelidir. Eğer müdahale edilmezse 2023 yılı artan prim oranları ile tarımda kayıt dışılık artacak. Tarım BAĞ-KUR'lu çiftçilerimiz sosyal güvenlik hakkından mahrum kalacaktır.
Sosyal Güvenlik Kurumu verilerine göre; 2016 yılında 717 bin 876 kişi zorunlu tarım BAĞ-KUR'luydu. Elde edilen son verilere bakıldığında yüzde 23,79 düşüş ile tarım BAĞ-KUR'lu çiftçi sayısının 547 bin 75'e düştüğü görülüyor.
Birliğimizin Ziraat Odaları Bilgi Sistemi verilerine göre; son 2 yılda 172 bin 747 çiftçi tarım BAĞ-KUR ödeyemeyecek güçte olduğunu muafiyet belgesi ile ispatlayarak tarım BAĞ-KUR ödemekten vazgeçti. Üstelik çiftçilerimizin mali durumu düzelse ve tekrar BAĞ-KUR ödemeye karar verse bile şuan ki düzenlemelere göre muafiyette geçen yılları borçlanamayacaktır.
Çiftçilerimizin yaşadığı sıkıntılı dönemin dikkate alınarak, muafiyette geçen sürelerin borçlandırılması imkânı sağlanmalıdır.
2023 yılında 30 gün üzerinden prim ödeyecek olan çiftçilerimiz, emeklilik haklarını 9 bin gün prim ödemeleri halinde kazanacaktır. Çiftçilerimizin 25 yıl prim ödemeleri hiç adil değildir.
Bu nedenle gündemde yer alan torba yasa ve Emeklilikte Yaşa Takılanlarla ilgili 5510 sayılı Kanun'da değişiklik yapılırken, Tarım BAĞ-KUR sigortası prim gün sayısı, 2008 yılında olduğu gibi 15 güne indirilmelidir.
Diğer sigortalılar 7 bin 200 gün prim ödemesi ile emekli olurken çiftçilerimiz 9 bin gün prim ödemesi ile emekli olmaktadır. Diğer sigortalılar 20 yıl, çiftçilerimiz 25 yıl prim ödemesi yapmak zorundadır. Çiftçilerimizin sigorta prim ödemesi yarıya düşürülmezse, tarım BAĞ-KUR sigortalı sayısı azalmaya devam edecektir.
2022 yılında uygulanmaya başlayan, Ocak-Haziran primlerini Temmuz sonuna kadar, Temmuz-Aralık primlerini takip eden yılın Ocak sonuna kadar 2 dilim halinde tarım BAĞ-KUR primlerine ödeme kolaylığı getirilmiştir.
Ancak çiftçilerimizin iki seferde ödeyecekleri yıllık toplam 41 bin 433 lira 12 kuruş, Hazine teşvik indirimli olarak da yıllık toplam 35 bin 428 lira 32 kuruşu ödemesine imkân bulunmuyor.
Tarım BAĞ-KUR primini ödemekte zorlanan çiftçilerimizde, ürününün para etmeme riski, ekonomik sorunlar, girdi fiyatlarının sürekli artması, kuraklık, ansızın yaşanan afetlerle ürününü kaybetme korkusu, bankalara ve Tarım Kredi Kooperatiflerine olan borçları yüzünden sürekli haciz korkusu gibi bazı stres faktörleri psikolojik travmalar yarattı.
Çiftçilerimize, yıllardır sadece fiziksel değil psikolojik yıpranma payı da verilmelidir. Zor şartlarda çalışanlara fiili hizmet tazminatı veriliyor.
Çalışma şartlarının zorluğu dikkate alınarak, bütün çiftçilerimize çalıştıkları her yıl için 4 yılda 1 yıl hesabıyla 90 gün yıpranma payı ilave edilmelidir.
Kadınların sigortalı olmadan önce gerçekleşen doğumları nedeniyle, hizmet borçlanması yapabilmeleri de sağlanmalıdır. Tarımda çalışan kadınların yüzde 94,5'i Sosyal Güvenlik Sistemine kayıtlı değildir. Pozitif ayrımcılığı hak eden kadın çiftçilerimizin sisteme katılımı desteklenmeli, gençlerimizi ve kadın çiftçilerimizi tarımda tutmak için teşvik edici önlemler alınmalıdır. Kadınların sigortalı olmadan önce gerçekleşen doğumları nedeniyle, hizmet borçlanması yapabilmeleri de sağlanmalıdır.
Birliğimizi çok sayıda çiftçimiz, tarım BAĞKUR primlerinin çok yükseldiğini, bu yılın her geçen yıldan daha zor olduğunu, mazota, ilaca, gübreye, tohuma, yiyecek aşımıza, okuttukları evlatlarına para yetiştiremediklerini, şuan ki prim miktarlarını ödemenin, emekliliğin hayal olduğunu, dile getirmektedirler.
Gündemde yer alan emeklilikte yaşa takılanlarla ilgili düzenlenmekte olan Kanuna tarım BAĞ-KUR primlerinin düşürülmesi ile ilgili düzenlenmenin eklenmesini talep etmektedirler. Binlerce çiftçimiz yoğun bir şekilde Ziraat Odalarımızı ve Birliğimizi arayarak primlerimiz düşsün, geleceğimizi göremiyoruz diyor.
Girdi maliyetleri artan, gelirleri düşen üreticilerimiz için şuan ki prim miktarlarını ödemek, emekli olmak neredeyse imkansız hale geldi. Bu nedenle gündemde bulunan torba tasarıda BAĞ-KUR primlerinin düşürülmesi maddesi konulmalıdır.
Devletimiz çiftçilerimizin sosyal güvenlik hakkını devlet eliyle verebilecek güçtedir. Devletimiz ülkemizi besleyen çiftçilerimizi sosyal güvenlikten yoksun bırakmamalıdır.”