CHP'li Veli Ağbaba: Esnaf Devren Kiralık!

CHP Genel Başkan Yardımcısı Veli Ağbaba, 30 Kasım tarihinde Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın kabine toplantısının ardından açıkladığı kısıtlama kararlarını eleştirdi, milyonlarca esnafın unutularak açlığa terk edildiğini ifade etti.
CHP Genel Başkan Yardımcısı Veli Ağbaba, kısıtlama kararlarına bağlı olarak 2 milyon esnaf ile sayıları 6,5 milyonu bulan sokak esnafının hiçbir destek verilmeden yine kepenk kapatmaya zorlandığını belirtti. Acilen ekonomik önlemlerin de alınması gerektiğini belirten CHP’li Ağbaba’nın açıklamasında şu ifadeler yer aldı:
Esnaf devren kiralık!
“Türkiye’nin salgınla mücadelesi yine toplumsal kesimleri düşünmeden, göstermelik ve anlık tedbirlere indirgenmiş durumda. Tüm Türkiye etkili tedbirler beklerken, Cumhurbaşkanı Erdoğan ‘evde nargile içmemekten, misafir kabul etmemekten, CHP’nin kötülüğünden’ bahsediyor. Sokağa çıkma kısıtlaması da yine bu anlamda oldukça etkisiz ve göstermelik kararlardan oluşuyor. Esnaf en azından kredi ertelemesi veya faizsiz kredi beklerken, bir yandan küçük esnafa kepenk kapattırıldı, diğer taraftan AVM’lere HES koduyla alışveriş yapma serbestliği getirildi. Böylece küçük esnaf AVM ve zincir marketler karşısında daha da ezilir hale getirildi. 2 milyon esnaf ile sayıları 6,5 milyonu bulan sokak esnafı, desteksiz ve yardımsız bir şekilde kaderlerine terk edildi.”
Yeni yasaklardan doğrudan etkilenen 474 bin 212 işletme var
16 Mart 2020 tarihinde İçişleri Bakanlığı genelgesi ile faaliyetleri durdurulan ve halen açılmasına izin verilmeyen en az 14 bin 224 işyerine, 17 Kasım 2020 tarihinde Cumhurbaşkanlığı Kabinesi'nde alınan kararlar doğrultusunda en az 369 bin 804 işyeri eklendi. 30 Kasım tarihli alınan kararlar doğrultusunda ise en az 90 bin 684 işyerinin faaliyetleri durdurulduğunu görüyoruz. Faaliyetin durdurulmasının yanında sokağa çıkma yasaklarıyla birlikte birçok sektör, alınan kısıtlama kararlarından dolaylı olarak etkileniyor. En başta sayıları 6,5 milyonu bulan sokak esnafı yani seyyar satıcı ile 220 bin bakkal ve küçük market, kitap ve kırtasiyeci esnafı, 10 bin 300 düğün-davet işletmesi sayıları on binleri bulan manav ve kasaplardır. Bu tedbirlerle sokağa çıkma kısıtlaması sonucunda doğrudan veya dolaylı olarak  milyonlarca esnaf ve seyyar satıcının etkileneceği görülüyor. Peki bu esnaflar için tek bir önlem alındı mı, ne yazık ki hayır. Bu işletmelerde çalışan yüz binler ve bu kişilerin aileleri dikkate alındığında bu sayının korkutucu boyutlarda olduğu anlaşılacaktır.”
Saray ile halk arasındaki ‘sosyal mesafe’ esnafı ve çalışanını öldürüyor!
“Saray ile halk arasındaki aşılamaz ‘sosyal mesafe’, esnafı, işçiyi, işsizi, çiftçiyi, emekliyi, 83 milyonluk ülkeyi nefes alamayacak duruma getirdi. Ne esnaf, ne çalışan, ne işçi kısıtlama tedbirlerine karşı değil; ancak desteksiz, yardımsız, sosyal devletin yok sayılarak milyonlar insanın kaderine terk edilmesi kabul edilemezdir. Ayrıca ülkemizde sayıları 6,5 milyonu bulan seyyar satıcı ile yine 8,5 milyon kayıt dışı çalışanın olduğunu unutmamalıyız. Kapatma koşulları tüm bu gruplarda ciddi gelir kaybına neden olmaktadır. Sokağa çıkma yasağı sonrası sokak satıcıları nasıl yaşayacak. Tüm dünya esnafına milyarca dolarlık paket açıklarken, bizde gelir kayıplarını karşılayıcı kararlar ne yazık ki alınmıyor.”
Esnaf mecazi değil, gerçek anlamda evine ekmek götüremiyor!
“Esnafların ‘evimize ekmek götüremiyoruz’ sözleri, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın söylediği gibi ‘abartılı’ değil, gerçekliğin en net haliyle ifade edilmesidir. Kantincisinden kahvehanecisine, kırtasiyecisinden lokantasına en az 474 bin esnaf, 2,5 milyonu bulan çalışan ve aileleriyle birlikte yok sayılıyor. Tedbirler nedeniyle kapatılan işyerlerinden kira stopajı, SSK primi, muhasebe stopajı, damga vergisi, kurumlar vergisi, eğlence vergisi, işgaliye vergisi, katı atık vergisi, çöp vergisi, tabela, ilan ve reklam vergisi ve elektrik, su, doğalgaz faturalarından vergiler alınıyor. Esnaf vergisini mi, kirasını mı, faturalarını mı ödesin, ailesine mi baksın, çalışanlarının maaşını mı karşılasın? Bugün yaşananlar, kepenk kapattırılan işyerinden çeşit çeşit vergi alan, esnafı zor gününde dahi para kaynağı olarak gören iktidar anlayışının sonucudur.”
“Esnafı ve Çalışanlarını Koruma Paketi” bir an önce hayata geçirilmeli
Esnaf ‘anlık ve göstermelik tedbirler’ değil; acil çözüm bekliyor. Bizim, CHP olarak hazırladığımız Gelir Kaybına Karşı Esnafı Destekleme ve İşsizliğe Karşı Koruma Paketi acilen hayata geçirilmeli ve esnafa gelir kaybı ödeneği veya yardımları sağlanmalıdır. Bu kapsamda; günlük cirosunda %30 kayba uğrayan esnafa aylık 2500 TL, günlük cirosundan %30 ile %50 arası kayba uğrayan esnafa aylık 3000 TL ve son olarak günlük cirosundan %50 ve üzeri kayba uğrayan esnafa aylık 3500 TL gelir koruma güvencesi sağlanmalıdır. Ayrıca esnaflarımızın yanında istihdam edilen çalışanları günlük 39,24 TL ücretsiz izine çıkarmak yerine, bu işyerlerinde kısa çalışma ödeneği hak ediş şartı olan son 450 gün prim ödeme ve 60 gün kesintisiz çalışma şartı kaldırılmalı, tüm çalışanlar kısa çalışma ödeneği kapsamına alınmalıdır.”