Deprem de can ve mal kaybını en aza indirme

Maden Teknolojisi ve Yer Bilimleri  Uzmanından Deprem de can ve mal kaybını en aza indirme ve doğal afetlerde risk yönetiminin önemli ve öncelikli yapılması gerekenlerden olan maddeleri sırayla paylaştı.

6 Şubat depreminden bu yana vermiş olduğu beyanatlar ile vatandaşların takdirini kazanan Maden Teknolojisi ve Yer Bilimleri Uzmanı Serkan İçelli, sosyal medya hesabından Deprem de can ve mal kaybını en aza indirme ve doğal afetlerde risk yönetiminin önemli ve öncelikli yapılması gerekenleri tek tek sıralayarak, yetkileleri bir nevide olsa göreve çağırdı.

Serkan İçelli açıklamasında;

a)Eğitim seferberliği,
b)Yeni yapıların güvenli bir şekilde inşa edilmesi,
c)Mevcut yapıların güçlendirilmesi
1 -Özel sektör ve kamu binalarında, can kaybı beklenen ve can kaybı beklenmeyen binalar belirlenecek.
2-  Anayasamıza göre, can güvenliği devletin teminatı altındadır. Dolayısı ile özel sektör binalarında da can güvenliğini tehdit eden “göçme riskli” binaların bulunup çıkarılması görevi de doğrudan devlete aittir! Bina ister kamuya, ister özel sektöre ait olsun, konu can güvenliği olduğu anda, devlet ve yerel yönetimler her iki kısım için de devreye girmek zorundadır.
Zorunlu Deprem Sigortası Kanunu (KHK 587) ve DASK (Doğal Afetler Sigorta Kurumu) sadece mal hasarını güvenceye almak için çıkarılmıştır, can kaybını önlemek için değil!
3- Binanın rijitliğini önemli ölçüde etkileyen yığma dolgu (perde)duvarlar, Kolon, Kiriş, etriye aralıkları, demir donatı, yani bir bütün olan taşıyıcı sistem göçme kriterlerine ve itme yöntemine göre nonlinear olarak analiz edilmelidir.
Bir binanın şiddetli bir depremde hasar alıp, almaması değil, göçüp göçmeyeceğinin bilimsel olarak ortaya konmalıdır.
4- Yapıların kurulduğu zeminde, su kuyusu ve çevresindeki ağaçların yapıya nasıl etki ve katkı sağladığı mutlaka araştırılacak.
5- Tarım arazilerimiz yapılaşmaya peşkeş çekilmeyecek ve yok edilmeyecek. Ülke çıkarları göz önüne alınarak imara açılan sahaların gerçekten imara uygunluğu araştırılacak.
6- Kentsel dönüşüm uygulamaları bazı müteahhitlere peşkeş çekilerek onları zengin etmek için kullanılmayacak. Kentsel dönüşüm, TOKİ tarafından vatandaşı mağdur etmeden ve direkt devlet denetimi ile yapılacak.
7-Ülkemiz yüz ölçümü olan 783.562 km² 1.derece deprem bölgesi olarak kabul edilecek, mikro bölgelendirme ile tespit edilmiş fay uzaklığı 100 km Ø alandaki yerleşim yerleri 1.a 100 km Ø çap sonrası 1.b olarak nitelendirilecektir. Projelendirme maliyetinde en fazla 1.a ve 1.b kriterleri kullanılacaktır.
8-Ülke çapında alt katı ticarethane, depo ve benzeri olan yapılarda kesik kolon avı yapılacak, binanın akıbetine birbirinden bağımsız özel mühendislik firmalarından ve kamu mühendislerinden oluşan bir heyetle karar verilecek otokontrol sistemi kurulacak.
9- On katlı ve her katta 4 daire bulunan 480 m² bir yapıda sadece merdiven ve sahanlık hesabımızda binaya binecek mermer yükü ortalama 18 tondur.5 kat üzeri mermer kullanımı yasaklanacak ve 5 kata kadar sadece merdiven ve sahanlıkta mermer kullanılacak, duvar döşemesi yapılmayacak. Güneş enerjisi su depoları 40 daireli bir yapıda 20 ton yük bindireceği için bodrum katta olacak ve sadece panelleri çatıda olacaktır.
10-Mevcut kamu, özel ve ikamet için kullanılan tüm yapıların apartman dış kapıları dışarı doğru açılır hale getirilecek.
11-Yapı denetim firmaları yerine o ildeki inşaat mühendisleri odası bünyesinde birimler kurulacak ve sorumluluk tek bir yerde toplanacak.
12-Bireyler ve toplum deprem konusunda bilinçlendirilecek, bu konuda her yaşta ve her kesimde yeterli bir duyarlılık kazandırılacak. Bu eğitimler ilkokul çağından başlayarak her yıl düzenli olarak bireylerin kafasına nakış nakış işlenecek. Bu eğitimler, aile kurmak isteyen çiftlere zorunlu eğitim olarak verilecek ve bir nevi ehliyet sahibi olmaları sağlanacak.
13- #Deprem öncesi alınan önlemler, deprem sonrasının yükünü hafifleteceği için, deprem sonrasına değil, deprem öncesi ve deprem anı için çalışma ve tedbirlerine öncelik verilecek.
14- Alüvyon ova ve vadi tabanları üzerine kurulmuş olan yerleşmelerde, dayanıksız veya eksik malzeme kullanılarak inşa edilen binalar ivedi şekilde belirlenip imha edilecek.
14.1- İmha işlemi başlamadan önce binalardaki ikamet eden vatandaşların yerleştirilmesi için, Üretimi ve kurulumu düşük maliyetli olan ön üretimli birimler, iki, dört, altı kişilik kullanım için geçici konutlar tasarlanacak.
14.2- Bu Birimler, henüz inşaat için altyapısı hazır olmayan arazilere kısa süreli kullanım için yerleştirilecek. Ulaşım, alt yapı ve diğer zaruri ihtiyaçlar minimum maliyetle ve tekrar kullanılabilecek şekilde tasarlanacak.
14.3- Zemin uygun olmayan arazilerde her ne olursa olsun 4 kat üzeri imar verilmeyecek, zemine uygun temel uygulanacak ve yatay genişleme biçiminde olacak.
14.4-Kentsel dönüşüm maliyeti hazine bütçesinden karşılanıp, metrekare oranına göre hak sahiplerinden aylık olarak en fazla asgari ücretin dörtte biri ile dörtte ikisi oranında faizsiz olarak tahsil edilecek. Çalışamayacak durumda yaşlı ve engelli bireylerden tahsilat yapılmayacak.
14.5-Hazineye binen yük; Neo-liberalist politikaların ve Neo-liberalizmin hegemonya projesinin terk edilmesi ile karşılanacaktır. Yani sürekli kar eden TEKEL, PETKİM, TÜPRAŞ, TELEKOM, ERDEMİR, limanlar, TEDAŞ ve TÜVTÜRK Araç Muayene İstasyonlarının tekrar kamulaştırılması, Madencilik hizmetlerinden yabancıların el çektirilerek milli hale getirilmesi ile karşılanacak.