Onlar bir can, motosiklet değil

CHP Genel Başkan Yardımcısı ve Emek Büroları Koordinatörü Veli Ağbaba, salgın döneminde aylardır risk altında canları pahasına sipariş yetiştirmeye çalışan ve sayıları bir milyonu bulan motokuryelerle basın toplantısı gerçekleştirdi.

CHP’li Veli Ağbaba beraberinde Adana Milletvekili Ayhan Barut ve Manisa Milletvekili Bekir Başevirgen, Tüm Anadolu Motosikletli Kuryeler Federasyonu başkanı Çağdaş Yavuz ve motokuryeler ile birlikte CHP Genel Merkezi önünde basının karşısına geçerek motokuryelerin sorunlarını ve CHP Olarak çözüm önerilerini dile getirdi.

Damat bu kadar başarılıysa niye sahip çıkmadınız?

Toplantısında gündeme ilişkin değerlendirmelerde de bulunan CHP’li Ağbaba, son günlerde tartışılan Eski Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak’a ilişkin “Havuz paçavrası Sabah, manşetinde ‘Merkez Bankası rekor kâr etti’ diyor. 128 milyar dolar buhar oldu, uçtu. Milletin tüm birikimlerini bir avuç tefeciye peşkeş çektiler. Merkez Bankasının ihtiyat akçesini bile yiyip bitirdiler. Berat Albayrak göreve geldiğinde 4,67 TL olan dolar, istifa ettiğinde, ‘görevden affını isteyince’ 8,52 TL’ye çıktı. Damadın görevde olduğu 2 yıl 4 aylık süreçte 1 milyon 664 bin işini kaybetti, işsiz gelirsiz kaldı. Bir başka deyişle, her ay ortalama 64 bin kişi işini kaybetti. Bu sürede yoksulların sayısı arttı, aynı şekilde ülkedeki zenginlerin sayısı ve zenginliği de arttı. Madem Damat Bakan bu kadar başarılıydı, niye görevden alındı? 24 saat her şeyi konuşan havuz gazeteleri, köşe yazarları Damat Bakana sahip çıkmadı. Bunlar ne utanma, ne arlanma kaldı” dedi.

Asgari ücretli kardeşim, araba, telefon senin neyine?

AKP’li milletvekilleri, ‘asgari ücretlimizin bile evinin önünde arabası var’ diyor. Asgari ücretlinin bir tek market arabası vardı. Takvim paçavrası sayesinde o arabayı da asgari ücretlinin elinden aldınız. Vatandaşın mal varlığından hesap kitap yapıyorlar, biri çıkıyor buzdolabı var diyor, biri çamaşır makinesi var artık diyor. Doğru söylüyorlar; asgari ücretli kardeşim, artık araban bile var, karnını doyurduğun yetmiyor, bir de cep telefonu alıyorsun. Senin neyine insan gibi yaşamak? Kendileri ihalelerle torpillerle parayı cukkalayıp asgari ücretlinin kursağı üzerinden açıklama yapan, AKP’nin vekillerini kınıyorum.

Pandeminin isimsiz kahramanları motokuryeler

Geçtiğimiz yıl Mart ayında başlayan Covid-19 salgın sürecinin ana sloganı “Evde Kal Türkiye” oldu. Türkiye’nin büyük bir bölümü evde olmasına rağmen, salgının başından bu yana çalışmak zorunda olan milyonlarca emekçilerimiz oldu.Bugün, salgında “evde kalamayan”, bu süreçte harıl harıl çalışan, çalışmak zorunda olan bir kesimle beraberiz. 14 saati aşkın çalışan,günde ortalama 50 sipariş yetiştirme zorunluluğu olan,siparişlerini sıcak götüremezse işinden atılan,motordan ayağı yere dahi inmeyen,ölümü peşinen kabul ederek çalışan,iki tekerlek üzerinde gece gündüz durmadan çalışan, sayıları 900 bine yakın pandeminin isimsiz kahramanları motokuryelerle birlikteyiz.

Yüzde 90’ı kayıtdışı ve güvencesiz çalışıyor

Motokurye dediğimiz kişi, bir eşyayı, bir gıdayı,bir ilacı, bir yerden alıp bir yere götürmek için para kazanan insanlardır. Motokuryeler Türkiye’nin mozaiği.Aralarında üniversite mezunları var. Arkeologdan sosyoloğa, öğretmenden iktisatçıya kadar üniversiteli işsizlerin çoğu iş imkânı yok diye motokuryeliğe yöneliyor. Yüzde 90’ı kayıt dışı ve güvencesiz çalışıyor.Varlar ama yoklar. Çoğunun sendikaları yok, iş kolları belirsiz, sigorta girişleri yok. İş yeri baskısı, iş yetiştirme kaygısıyla günde 14 saate kadar çalıştırılıyorlar. Bazı kuryeler günlük yevmiye ile Ortalama 100-120 liraya çalışıyorlar. Günlük iş yüküne bağlı olarak 100-150 km yol yapıyorlar.

Motokuryeler hayatın her alanında ama resmiyette yoklar!

Ülkemizde SGK’nin verilerine göre 98 bin kişi; Motokurye Federasyonunun verilerine göre 900 bin sayıda motokurye var. Kendi namına çalışan esnaf kuryeler var. Motokuryeler hayatımızın her alanındalar, ama resmiyette yoklar. Motokuryelerden 5 paketi bazen 30, bazen 40 dakikada dağıtmaları isteniyor. İşten atılmamak için trafiğin çok tehlikeli olduğu bölgelerde, hem kendi hayatlarını hem başkalarının hayatlarını tehlikeye atmak zorunda kalıyorlar.

Son 1 yılda 187 motokurye hayatını kaybetti

Tüm Anadolu Motosikletli Kuryeler Federasyonu verilerine son 1 yılda  en az 187 motokurye hayatını kaybetti. Motokuryeler “haftada en az 20 kaza atlatıyoruz, bazen küçük kazalara karışıyoruz, bazen de hastanelik oluyoruz” diyorlar. Moto kuryeleri motosikletlerini kasko yaptırmak istediklerinde de çok büyük sıkıntılarla karşılaşıyorlar. Sigorta şirketleri motosikletleri ‘riski yüksek’ diye sigorta yapmıyorlar. Rica minnet yaptıranlar da yüksek rakamlar istiyor. Şu an dışarıda dolaşan binlerce motokurye kaskosuz araçlarla yollarda dolaşıyor.Trafik kazaları, ölümlere rağmen; iş yeri baskısı ve mobbinge rağmen, kimi parasızlıktan, kimi çaresizlikten motokuryeliğe devam ediyor. Yine birçoğu ekstra part time işlere gidiyor. Bir yandan işveren, diğer yandan müşterilerden azar işitiyorlar. Hem virüs korkusu, hem kaza korkusuyla her gün yoğun stres altında çalışıyorlar.

Çok tehlikeli sınıfına alınmaları gerekiyor

Motokuryelerin aralarında çocuk işçiler var, ehliyetsiz çalıştırılanlar var. Kazalarda hayatlarını kaybediyorlar.  Bu insanlar kaza geçirdiğinde veya öldüğünde, ailelerinin neler yaşadığını bilen yok.  İş yerlerine, firmalara herhangi bir yaptırım var mı, bilen yok. Biz, CHP olarak, salgın dönemi kahraman emekçilerinin, motokuryelerin insanca bir yaşama, güvenceli bir iş hayatına kavuşmalarını istiyoruz. Burada hem devlete, hem firmalara, hem de topluma düşen görevler var. En başta hükûmetin, özellikle Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı’nın motokurye mesleğini iş sağlığı ve güvenliğine ilişkin iş tanımlarından “çok tehlikeli” olarak sınıflandırılması gerekiyor. Zaten buzlu yollarda iki teker üzerinde teslimata çıkarak kendini riske atan motokuryelerimize bir de süre kısıtlaması getirerek canlarını yok saymak vicdanen kabul edilemez. Kuryeyi 5 dakika bile dinlendirmeden trafiğin en yoğun olduğu saatlerde zaman baskısı yapan, trafik kurallarını çiğnemesini teşvik eden firmalara yaptırım uygulanmalıdır.

Onlar bir can, motosiklet değil

Motokuryeler insanca muamele görmek istiyor.Onlar bir can, motorsiklet değil. Tek hayalleri sağ salim eve dönebilmek, insan onuruna yakışır bir parayla geçimini sağlayabilmek… Devlet, kayıt dışı motokuryeler için bir çalışma başlatmalı ve bu insanlar güvence altına alınmalıdır. Trafikte motokuryeleri yok sayan, sıkıştıran, kazaya sebebiyet veren sürücülere ilişkin cezai yaptırımlar artmalıdır.Firmalar, paketler için süre kısıtlamasını esnetmelidir. Motokuryeler “30 dakikada canını mı siparişini mi teslim edeceksin?” diye soruyor. Devlet, kayıt dışı, ehliyetsiz, eğitimsiz motokurye çalıştıran ve motokuryeye ağır baskı ve mobbing yapan firmalara yönelik yaptırım uygulamalıdır.Toplum olarak bizlere de büyük görevler düşüyor. Siparişi yüzünden kuryeleri ‘işiyle tehdit eden’, trafikte, sokakta kuryeleri yok sayan, aşağılayanların kendilerini sorgulamaları gerekiyor.

Ticari kaygılarla motokuryeye mobbing yapan işyerlerine yaptırım uygulansın

CHP Genel Başkan Yardımcısı Veli Ağbaba Cumhuriyet Halk Partisi olarak Moto-Kurye çalışanların yaşadıkları sorunların çözümü için talepleri de dile getirerek, “Moto Kurye emekçilerinin; Kayıt dışı çalıştırılmalarına son verilsin. Meslekleri ‘’ Çok tehlikeli İşler’ statüsüne alınsın. Motokurye emekçilerinin günde 14 saate varan çalıştırılmalarına son verilsin. Kuryelerin kask, özel ekipman kıyafetleri gibi kaliteli koruyucu ekipmanları devlet tarafından karşılansın. Motosiklet ve ekipmanlarından ÖTV, KDV ve gümrük vergisi kaldırılsın. Motosiklet sınavları gözden geçirilerek; A2 ehliyetler sıkı denetim sonucu verilsin. Motosikletli Kurye Ulusal Meslek Standardına uygun şekilde ticari kaygılarla kanuna aykırı hareket eden iş yerlerine yaptırım uygulanmasını ön gören yasal düzenlemeler derhal hayata geçirilsin.” dedi.

Tüm Anadolu Motosikletli Kuryeler Federasyonu Başkanı Çağdaş Yavuz: Kurye yeterlilik belgesi zorunlu tutulmalıdır

En büyük problemi trafikte yaşıyoruz. Trafikteki sürücülerden kuryeleri düşünerek hareket etmelerini istiyoruz. Bir kez daha dikiz aynasına baksınlar, biraz daha dikkat etsinler lütfen. Motor kuryelerin haklarını savunan 25 dernek oldu. Türkiye genelinde 900 bin motokurye var. Ancak sadece 100 bini kayıtlı. Geri kalan kuryeler kayıtsız çalışıyor. Kurye sayısının artması ve kuryelerin mesleki yeterlilik belgesi olmadan yollara çıkması nedeniyle ölümlü trafik kazalarında inanılmaz artış var. Geçtiğimiz yıldan beri 187 kurye hayatını kaybetti. Bu kadar ölüm devletin mutlaka dikkatini çekmelidir. Mesleğimizin az tehlikeli işler sınıfından çok tehlikeli işler sınıfına alınması gerekiyor. Mesleki Yeterlilik Kurulu’na başvurumuz var. Devlet eliyle bu mesleği yapanlar için yeterlilik belgesi zorunlu tutulmalıdır.