Üniversite ve Meslek Tercihi Nasıl Yapılmalı?

YKS sınavı sonuçlarının açıklanmasının ardından, üniversite adayları ve ailelerini tercih yapma telaşı sardı. Eğitim danışmanı Barış Balcı, kişinin geleceğinin belirlendiği bu süreçte; üniversite, alan ve meslek seçiminin nasıl yapılması gerektiği konusunda önemli bilgiler verdi. Tercih yapacak gençlere ve ailelerine önerilerde bulundu.
Meslek seçimi kişinin hayattaki mutluluğunu belirleyen en önemli etkenlerden biri.  Bu nedenle gençlerin gelecekteki mesleklerini  belirleyecek olan üniversite tercihleri hayati önem taşıyor.
Üniversite tercih sürecini değerlendiren Eğitim Danışmanı Barış Balcı, “Kişi; geleceğini ve kaderini belirleyecek olan bu kararı kendi almalıdır. Ailelerin ya da öğretmenlerin onun adına karar vermektense, onun karar vermesine yardımcı olmaları, kendisine uygun seçenekleri önermeleri daha doğru olur” dedi. 
Barış Balcı, üniversite ve meslek tercihi konusunda üniversite adaylarına ve ailelerine şu önerilerde bulundu:
Kişinin İlgi, Yetenek ve Donanımına Göre Tercih Yapılmalı
Popüler meslekler ve popüler üniversiteler insanları çok çabuk etkileyebiliyor.  Bazen de tercihlerini aldıkları puana göre, oradaki rakamlara göre yapabiliyorlar.  Aday; öncelikle kişisel donanımları ve becerilerini gözeterek tercih yapmalı.  Hangi becerileri daha iyi, hangi alanda kendisini daha iyi yansıtabilir, bunlara bakmalı. Kendi artı ve eksilerini bilirse daha doğru karar verebilir. Ben bu mesleğe uygun muyum? Bu alan benim için ideal mi? Üniversitede gideceğim bölümde hangi derslerle karşılaşacağım? Gibi sorulara yanıt aramak ona yardımcı olacaktır.  Gittiği bölümde dersleri sevmez ve zorlanırsa bu onu okuldan soğutabilir. Bu nedenle sevdiği ve güçlü olduğu alanda tercih yapmalıdır.
Mesleki Eğilim Testi Yapılabilir
Adaylar, okulların rehber öğretmenlerine meslek eğilim testi yaptırabilirler. İnternet ortamında, özel üniversitelerin sitelerinde de bu testleri bulup cevaplayabilirler. Buradaki sorulara verecekleri cevaplar hangi alana daha uygun, hangi bölümlerdeki işlere daha yatkın olduklarıyla ilgili önemli ipuçları verecektir.  Aday, henüz hangi bölümü seçeceğini ya da hangi mesleğe yatkın olduğunu bilmiyorsa bu güzel yol göstericiden faydalanabilir.
 Bununla birlikte, onu uzun süredir tanıyan, gören, bilen dayı, teyze, hala gibi büyükleri de hangi mesleğe uygun olduklarıyla ilgili önerilerde bulunabilirler. Onların sezgileri çok güçlü olur. Aynı şekilde öğretmenlerinin de önerileri etkili olacaktır. 
Meslek Mensuplarıyla Tanışmak ve Üniversite Ziyareti
Kişi neyle karşılaşacağını bilmeden sadece fotoğraf üzerinden tercih yapıp gittiğinde hayal kırıklığına uğrayabiliyor. Üniversiteyi birinci, ikinci sınıftan bırakıp tekrar sınava giren bir çok öğrenci oluyor.  Bu nedenle daha sağlıklı karar verebilmek için aday tercihten önce seçmek istediği üniversiteyi ve bölümü ziyaret edebilir.  Orada okuyan öğrenciler ve akademisyenlerle görüşülebilir. Böylece o bölüm ve üniversite ile ilgili daha iyi fikir edinebilir. Ayrıca hangi mesleği istiyorsa o alanda meslek mensuplarıyla tanıştırılabilir. 
Anne & Baba Çocuğuna Seçenek Sunmalı
Anne babalar şüphesiz evladının geleceğini ve onun iyiliğini düşünür. Fakat bu onların hayatını belirleyen bir tercih olacağı için onların yerine karar vermeleri yanlış olur. En azından onun istek ve yetenekleri doğrultusunda kendisine birkaç tane üniversite ve bölüm seçenekleri sunmaları gerekir.
Kişilik Özellikleri Meslek Seçiminde Önemli
Kişilik özellikleri de meslek seçiminde önemlidir. Örneğin kişi çok dışa dönük sosyal biriyse, İletişim becerisi, dil becerisi, özgüveni yüksekse; tek başına çalışacağı bir iş ı onu mutlu etmeyebilir, sağlıklı olmaz.  Sosyal alanlarda daha çok bulunacağı, insan etkileşiminin yoğun olduğu bir seçmesi daha uygun olur. 
Büyükşehirde Okumak mı, Gidilecek Bölüm mü Daha Önemli?
Eğer kişi memur olacaksa, öğretmen olacaksa, doktor olacaksa her hangi bir üniversiteden mezun olduğunda o ünvanı ve uzmanlığı alacaktır.  Alacağı diploma ona bu hakkı sunar. Bu nedenle hedeflediği mesleği kazanması daha önemlidir. Daha küçük bir şehirde de okuyabilir. Ama kişi özel sektörde çalışacaksa ve kendi bireysel yeteneklerini geliştirecek bir alanda eğitim görecekse örneğin bilişimle ilgili bir alanda teknik bir üniversite okuması daha iyidir. Büyük şehirde iyi bir üniversitede okuması onu mesleğinde daha ileriye taşıyacaktır. Daha fazla insanla etkileşim içinde olacaktır. Akademik bir kariyer istiyorsa, yurt dışına gitmek istiyorsa en azından yurt dışı bağlantıları olan bir üniversitede olması ona imkanlar sunar.  Kariyeriyle ilgili daha etkili şekilde yol almasını sağlar. 
Mezuna Kalmak mı? Tercih Yapmak mı?
Sonuçlar beklentilerin biraz daha altında veya üstünde gelebiliyor.  Aday eğer aldığı puanla istediği bölümde, istediği alanda eğitim alabilecekse, büyük şehir olmasa bile daha küçük bir şehirde o alanda eğitim görebilir. Uzmanlıkla ilgili yıl kaybetmek istemeyebilir. 
Aday istediği bölümü kazanamamışsa, ama tekrar sınava girdiğinde kazanacağına inanıyorsa, sevdiği alanla ilgili istediği bölüme gitmek için tekrar denemesinin daha onu mutlu edeceğini düşünüyorum. Ama 2-3 yıl hatta 4.yılında sınava hazırlanıp istediği bölümü kazanan öğrencilerim de var. Belki 1 yıl kaybedecek ama hayatı boyunca sevdiği işi yapacak. Ama kişi gerekli çalışmayı yapamayacaksa, gerekli bedeli ödemeyecekse, kendinde bu gücü kendinde hissetmiyorsa tercih yapmasında fayda var. 
Uzmanlar ve Rehber Öğretmenlerle Birlikte Tercih Yapın
Öğrencilerin son noktada tercihlerini eğitimcilerini eğitimcilerle, öğretmenleriyle, konunun uzmanlarıyla birlikte yapmaları gerekir. Bunun için tercih danışmanlık ofisleri var. Okullarda, özel öğretim kurs merkezlerinde, özel okullarda, rehber öğretmenler var. Onların tavsiyeleri doğrultusunda tercih yapmalarını öneriyorum.
Bu yıl hem üniversiteye geçiş sınavında öğrenciler daha iyi netler yaparak daha iyi sıralamalar elde edemediler. Çünkü genel başarı ortalaması yükseldi. Bu nedenle belki de aday yaptığı netle, puanla daha düşük sıralamada bir tercih yapmak zorunda kalacak. O yüzden adayların sürece, konuya hakim uzmanlarla birlikte tercih yapmaları ve karar vermeleri daha doğru olur.